Veel gemeenten worstelen nog met nieuwe inburgeringswet

Inburgering staat op zichzelf en er zijn onvoldoende prikkels voor maatwerk en kwaliteit. In samenwerking met partners als roc’s, particulier taalonderwijs en werkgevers moet goede inburgering nu handen en voeten krijgen. Uit een enquête van TopTaal en Binnenlands Bestuur blijkt dat veel gemeenten nog lang niet klaar zijn voor hun nieuwe taken.

Zelfredzaam

Voor statushouders zet het nieuwe stelsel in op een doorlopende lijn vanuit de opvang. Maar de gemeenten krijgen de verantwoordelijkheid voor het héle inburgeringstraject. De regierol van de gemeente voor inburgering begint bij een brede intake. Leren en participeren moeten hand in hand gaan en beide aspecten moeten in een persoonlijk plan worden opgenomen. De inburgeraar moet daarbij gepaste hulp van de gemeente krijgen om zelfredzaam te worden.

In hoeverre zijn gemeenten klaar voor de overheveling van de verantwoordelijkheid voor inburgering naar het lokale niveau? Om daar achter te komen, hebben de particuliere taalopleider TopTaal en Binnenlands Bestuur samen een enquête onder gemeenten gehouden waaraan 82 gemeenten hebben meegedaan. Via de enquête willen Binnenlands Bestuur en TopTaal weten welke impact het nieuwe inburgeringsbeleid op de gemeenten heeft en of zij al klaar zijn met de herformulering van het nieuwe beleid.

Tot welke activiteiten leidt dit, welke doelstellingen en hoe wordt daarop gestuurd en gemonitord? En met wie werken de gemeenten samen om deze doelstellingen te bereiken? De grote lijn die uit de enquête komt, kan eenvoudig worden samengevat. Voor bijna de helft van de gemeenten is de impact groot: 45 procent moet nieuw beleid formuleren en bij 49 procent moet het beleid ‘enigszins worden aangepast’. Slechts 6 procent van de gemeenten voldoet al aan de eisen van de nieuwe inburgeringswet.

Toch denken deskundigen – ondanks de uitslagen van onze enquête, die vooral zoekende gemeenten laat zien – dat gemeenten in 2021 klaar kunnen zijn voor hun nieuwe verantwoordelijkheid voor inburgeraars, als ze nu maar beginnen. 27 juni komt er een derde kabinetsbrief van minister Koolmees over inburgering, die zal ook de nodige duidelijkheid geven.

Samen de regie pakken

Na de zomer kunnen gemeenten écht volop gas geven. Gemeenten moeten nu wel de regie pakken en samen met werkgevers, roc’s, particuliere taalaanbieders, COA en VluchtelingenWerk de problemen rondom vooral statushouders oplossen. Van belang is om dat samen met andere gemeenten te doen, in een regionale aanpak. Zo creëer je volume en kun je met de verschillende regionale partijen innovatieve aanpakken ontwikkelen.